De Zonnebaars een ware plaag

Een fraai gekleurde exotische vissoort met een patroon van oranjerode vlekken op de blauwgroene flanken. Opvallend is de licht omrande zwarte vlek op de kieuwdeksels, waarachter meestal een helder oranjerode vlek ligt. De ogen zijn groot en de aanwezig bek is eindstandig. Op de rug zijn twee met elkaar vergroeide rugvinnen die daardoor overkomen als een lange rugvin. Het lichaam is veel hoger dan breed. Maximale lengte in Nederland 16 cm.

De zonnebaars komt van nature voor in het oosten van Noord-Amerika. Vanaf het einde 19e eeuw is de zonnebaars als sier- en sportvis verscheept naar de uithoeken van de aarde. In Nederland al zo´n 125 jaar aanwezig doordat de vis werd geïmporteerd door de aquariumhandel. Aanvankelijk bleef de verspreiding beperkt tot kleine wateren in Noord-Brabant en Limburg. De laatste 10 jaar is de soort zeer snel aan het toenemen en komt nu voor in heel Nederland. De verkoop in tuincentra lijkt een grote rol te hebben gespeeld in de verspreiding. Ook de snelle voortplanting in gevangenschap en het uitzetten va ”overtollige vissen” speelt hier mee.

De zonnebaars gedraagt zich agressief tegen zowel soortgenoten als andere vissoorten. Jonge exemplaren leven in scholen. De soort is met name overdag actief en het is een zichtjager. Het voedsel bestaat uit macrofauna en eieren en larven van amfibieën. 

In de periode van april tot juli maken de mannetjes een nestkuil in ondiep water van minder dan 35 cm. Ze liggen meestal op plaatsen met een goede zuurstofvoorziening. Als de bodem bedekt is met een laag slib wordt net zo lang gegraven totdat het onderliggende zand bereikt wordt. Nestkuilen liggen vaak in groepen. Het mannetje paait met meerdere vrouwtjes in hetzelfde nest.

In het Mastbos in Breda zijn deze zomer 800 snoeken uitgezet om de grote populatie zonnebaars te bestrijden. De zonnebaars heft het gemunt op bedreigde soorten zoals de venwitsnuitlibel, kikkers en de vinpootsalamander. Gelukkig zijn de wateren van Ons Genoegen tot op heden verschoond gebleven van de zonnebaarsplaag. Een goede raad zet geen exoten uit, trouwens dit is ook wettelijk verboden. Het blijft echter van groot belang om waarnemingen van zonnebaarzen te melden. Geef ze door via www.waarneming.nl of www.telmee.nl.